معلولیت یا ناتوانی جسمی یکی از پدیده‌های زندگی بشر است. گرچه تعداد افرادی که به دلایل مختلف از جمله مشکلات مادرزادی، تصادف، جنگ و… دچار محدودیت و ناتوانی‌های مختلف جسمی شده‌اند، قابل توجه است اما بیشتر امکانات رفاهی امروزی بر مبنای افراد غیرمعلول طراحی و ساخته میشوند.
شاید به نظر برسد که معلولیت به معنای وابستگی به دیگران است اما در سال‌های اخیر ثابت شده که در صورت فراهم بودن شرایط مناسب افراد دارای معلولیت جسمی نیاز چندانی به کمک دیگران برای زندگی ندارند.
در زندگی مدرن امروزی، رانندگی و استفاده از خودرو یکی از مهارت های ضروری و غیرقابل انکار برای زندگی است، گرچه خودروهای تولید شده در جهان به صورت معمول برای افراد غیرمعلول طراحی میشوند اما با تغییراتی در خودرو، افراد دارای ناتوانی جسمی هم میتوانند لذت رانندگی را تجربه کنند.
ماشین مخصوص معلولین
ماشین مخصوص معلولین باید دارای ویژگی هایی باشد که قصد داریم در ادامه به بررسی ویژگی های ماشین مخصوص معلولین بپردازیم.
ماشین معلولین چگونه است
ماشین معلولین از قابلیت ها و امکانات متعددی بهره می گیرد تا برای قشر ناتوان معلول قابل استفاده باشد.
خرید خودرو برای معلولین
بهتر است در هنگام خرید خودرو برای معلولین به برخی نکات توجه کنیم تا حداکثر بازدهی خودرو برای معلولین وجود داشته باشد.
مناسب سازی خودرو برای معلولان
مناسب‌سازی و بهینه کردن یک خودرو تنها برای معلولان انجام نمی‌شود. در واقع بهینه کردن خودرو اقدامی است که بسیاری از شرکتهای خودروسازی برای رفاه بیشتر مشتریان خود انجام می‌دهند، تا جایی که امروز در کشورهای پیشرفته و صنعتی شاهد ساخت و حتی تردد خودروهای خودرانی هستیم که حتی نیازی به وجود راننده هم ندارند. البته تا ساخت و استفاده فراگیر این خودروها راه زیادی باقی مانده است. به همین دلیل در حال حاضر برخی شرکت‌ها با ایجاد تغییراتی در برخی قطعات خودرو، این وسیله نقلیه را برای استفاده معلولان جسمی بهینه میکنند.
در حال حاضر با توجه به نوع و میزان معلولیت، امکانات رفاهی خودروها برای رانندگی تا اندازه‌ای قابل تغییر هستند. البته اعمال این تغییرات نیازمند دانش تخصصی است چرا که در صورت ناتوانی راننده در کنترل خودرو، خطرات بسیاری برای افراد جامعه در کمین خواهد بود.
امکانات خودروهای مناسب معلولان
بر اساس معلولیت فرد معلول، امکانات طراحی شده برای خودروهای این افراد متفاوت است.
- یکی از مهم‌ترین طراحی ها و تغییرات در خودرو مناسب معلولان، ابزارهای نگهدارنده سر، گردن و ستون فقرات است. چرا که در پیچ‌ها و ترمزهای ناگهانی نقش بسیار مهم و حیاتی در حفظ سلامت راننده را ایفا میکند.
- در صورتی که راننده از ویلچر استفاده کند، وجود ابزارهای قفل و استحکام صندلی چرخ‌دار الزامی است.
- یکی از مهم‌ترین ابزارهای طراحی شده برای مناسب‌سازی خودروهای معلولان، اهرمی به نام Hand Control است. این اهرم به ایجاد کنترل روی پدال‌های گاز، ترمز و حتی کلاچ کمک میکند. اما بهتر است افراد دارای ناتوانی جسمی از خودروهای دنده اتوماتیک استفاده کنند تا ایجاد کنترل و مناسب‌سازی تنها برای بخش‌های گاز و ترمز صورت بگیرد.
- افرادی که از یک چشم دچار معلولیت هستند هم میتوانند با نصب آینه مناسب رانندگان تک چشم به وسعت دید خود کمک کنند و از تجربه رانندگی لذت ببرند.
مناسب سازی خودرو برای معلولان در ایران
شرکت‌هایی در کشور وظیفه مناسب‌سازی خودرو برای معلولان را به عهده دارند. این شرکت‌ها حتما باید زیر نظر سازمان بهزیستی فعالیت کند تا به جز نظارت، سازمان بهزیستی بتواند افراد دارای معلولیت را هم به این شرکت‌ها معرفی کند.
البته برای مراجعه به شرکت‌هایی که خودروها را بهینه‌سازی میکنند حتما نیازی به وجود معرفی‌نامه رسمی از سازمان بهزیستی نیست و افراد میتوانند به صورت شخصی هم به این شرکت‌ها مراجعه کنند. البته در صورت اقدام از سوی سازمان بهزیستی، این سازمان بخشی از هزینه‌های مناسب‌سازی خودرو را بر عهده میگیرد.
نکاتی درباره خودروهای مناسب سازی شده
- هزینه مناسب‌سازی خودرو بر اساس نوع و میزان معلولیت فرد متفاوت است.
- تمام خودروهای موجود در ایران قابلیت مناسب‌سازی برای افراد دارای معلولیت را دارند.
- بهتر است از خودروهای استاندارد و با کیفیت برای مناسب‌سازی استفاده شود تا ضامن جان و سلامت افراد باشد.
- مناسب‌سازی تنها برای افراد دارای معلولیت نیست خودروها بر اساس نیازهای مختلف مناسب‌سازی میشوند.
نحوه صدور گواهینامه معلولان
- افراد دارای معلولیت پس از معاینه توسط پزشکان و تشخیص دارا بودن شرایط برای رانندگی باید به مراکز آموزش راهنمایی و رانندگی مراجعه کنند تا مفاهیم و آموزش رانندگی را بیاموزند.
- آموزشگاه‌هایی در سراسر کشور وجود دارند که برای معلولان مناسب‌سازی شده است و به افراد بنابر نوع معلولیت آموزش‌های لازم داده خواهد شد. همچنین هر فرد بر اساس نوع معلولیتی که دارد، گواهینامه با شرایط خاصی رانندگی دریافت خواهد کرد.
- افرادی که بر اثر حادثه دچار معلولیت شده‌اند و از قبل گواهینامه رانندگی دارند، میتوانند با مراجعه به پلیس راهنمایی و رانندگی برای تغییر وضعیت گواهینامه خود اقدام کنند.
درست کردن ماشین برای معلولین
از مزایا ماشین ها در این است که شما این امکان را دارید که متناسب با کارتان آن را آماده کنید.
به طور مثال ماشین آتش نشان ها، آمبولانس، ماشین های اموزش رانندگی و… را در نظر بگیرید، تمامی این ها متناسب با نیاز مشتری ساخته شده است.
برای معلولین نیز به همین شکل است، ماشین به گونه ای طراحی می شود که آن ها امکان رانندگی با آن را داشته باشند.
اما آیا تمامی شرکت ها می توانند این تغییرات در ماشین اجرا کنند؟
توجه کنید که تنها شرکت هایی می تواندد به تولید این ماشین های مخصوص بپردازند که دارای مجوز باشند، حتی ممکن است شرکت هایی که مجوز این کار را دارند اصلا تولید کننده خودرو نباشند بلکه آن ها صرفا ماشین خام را تحویل می گیرند و تغیرات مورد نظر خود را بر روی آن اجرا می کنند.
نکته ای که در این جا وجود دارد این است که خودرو های خاص دیگر مثل آتش نشانی می توانند به صورت انبوه تولید شوند اما در مورد خودرو های معلولین این قضیه وجود ندارد.
این موضوع به خاطر این است که معلولیت در افراد متفاوت مختلف است و برای هر کدام از آن ها لازم است که خودرویی خاص طراحی شود.
که در این راه از پزشکان، متخصصان و افراد حرفه ای کمک گرفته می شود تا تمامی عوامل ایمنی و راحتی فرد در نظر گرفته شود.
شرایط آماده سازی خودرو معلولین در ایران
شرکت هایی که در ایران به انجام این فعالیت مشغول هستند زیر نظر سازمان بهزیستی قرار دارند.
روند کار به این صورت است که بهزیستی افرادی که به این خودرو احتیاج دارند را به شرکت های مربوطه معرفی می کنند و آن ها با توجه به معلولیت شخص معرفی شده ماشین را طراحی می کنند.
قیمت ماشین معلولین چقدر می شود؟
همان طور که در بالا اشاره کردیم ماشین ها متناسب با نیاز فرد طراحی می شود، به همین جهت دارای قیمت یکسانی نیستند؛ در این حین بخشی از هزینه کار توسط سازمان بهزیستی پرداخت می شود.
آیا حتما باید از سمت سازمان بهزیستی اقدام کرد؟
خیر، این امکان وجود دارد که این افراد به صورت مستقیم و بدون مراجعه کردن به سازمان بهزیستی با این شرکت ها صحبت کنند تا تغیراتی که نیاز دارند را بر روی ماشین اعمال کند.
اما نکته ای که وجود دارد این است که در این صورت آن هزینه گفته شده توسط بهزیستی پرداخت نخواهد شد و تمامی هزینه ها بر عهده خود شخص است.
باید ها و نباید های آماده کردن خودرو معلولین
آماده سازی خودرو های معلولین انجام می شود تا ما بتوانیم به آن ها کمک کنیک که امکان رانندگی را داشته باشند، بنابراین در این راه طراحی استاندارد و صحیح بسیار نکته مهمی است که باید رعایت شود.
ما برای این که بتوانیم به صورت استاندارد یک خودرو را برای یک فردی که دارای مشکل جسمی می باشد آماده کنیم لازم است که متخصصان توانس بخش مشورت نماییم؛ مسلما پزشکان بهتر از هر کس دیگه ای می دانند در وضعیت جسمی به چه نکاتی باید توجه کرد.
آیا انجام این همه دقت لازم است؟ بله صد در صد لازم است، شاید لا تغییرات ساده بتوان کاری انجام داد که فرد مورد نظر به راحتی بتواند پشت ماشین بنشیند. اما بحث امنیت، سلامتی و حفظ جان آن نیز وسط است.
به همین جهت باید تمامی جوانب را در نظر گرفت.
در طراحی خودرو معلولین از چه امکاناتی استفاده می شود؟
اگر مراحل آماده سازی خودرو معلولین به صورت غلط و غیر استاندارد انجام شود در دراز مدت باعث می شود آسیب های بیشتری بر روی فرد ایجاد شود.
این موضوع باعث شده است که از امکانات گوناگونی همچون: کمک نگهدارنده سر، نگهدارنده گردن و ستون فقرات، صندلی مخصوص و … استفاده شود.
تمامی این قطعات متناسب با علم روز و مشورت با پزشک مربوطه ساخته می شود تا از هرگونه آسیب احتمالی جلوگیری شود.
علاوه بر امکانات بالا، در بیشتر خودرو هایی که برای معلولین طراحی می شود از اهرمی به نام hand control نیز استفاده می شود، این اهرم به شخص راننده این امکان را می دهد که با راحتی بیشتری به پدال های گاز و ترمز و کلاج دسترسی داشته باشد.
در برخی دیگر از مذل ها از کلاج های اتوماتیک استفاده می شود که آن هم ابزار میفیدی هستند، اما بهترین امکانی که می توان قرار داد دنده اتوماتیک است که به نحوی طراحی شود که با گاز و ترمز در ارتباط باشد.
اگر راننده ویلچر نشین باشد هم جای نگرانی نیست زیرا برای آن ها هم امکانات مخصوصی قرار داده می شود، یکی از این امکانات صندلی های مخصوصی است که برای این افراد طراحی می شود.
از مزایا صندلی چرخ دار در است که امکان قفل شدن و حرکت طراحی شده دارند.
نکاتی که در مورد مناسب سازی خودرو معلولین باید بدانید
- در تمامی مدل های خودرو که در ایران موجود می باشد این امکان وجود دارد که آن ها را برای معلولین طراحی کرد.
- برای انجام این کار پیشنهاد می شود که به سراغ ماشین هایی بروید که با استاندارد های به روز طراحی شده اند تا سلامتی شخص راننده تضمین شود.
- هزینه انجام طراحی های مختلف بر روی ماشین متفاوت است و دارای قیمت ثابتی نیستند.
- طراحی مناسب سازی تنها مربوط به معلولین نمی باشد و شما در هر شغلی که باشید می توانید این کار را برای خود انجام دهید.
تاثیر درست کردن خودرو معلولین بر روی جامعه
رانندگی جزو کارهایی است که همه ای افراد علاقه دارند آن را یاد بگیرند و انجام دهند، ما در پارک ها، مراکز خرید، فروشگاه ها و.. شاهد این موضوع هستیم که امکاناتی را برای افراد معلول قرار داده اند اما همچنان این افراد امکان این را ندارند که از 80 دردصد امکانات دیگر در سطح شهر استفاده کنند.
اگر افراد معلول توانایی رانندگی را به دست آورند یک محدودیت بزرگ از آن ها گرفته می شود و به آن ها احساس استقلال بسیاری خواهیم داد.
ما نباید این موضوع را فراموش کنیم که معلولیت محدودیت نیست، و آن ها هم این حق را دارند که به دنبال کسب خواسته هایشان باشند.
ان افراد با رانندگی کردن حس بسیار شیرینی را تجربه می کنند و این احساس را خواهند داشت که در جامعه حضور مثبتی دارند.
آماده سازی خودرو معلولین در آینده به چه صورت است؟
رانندگی با ذهن
یکی از کمپتنی هایی که به فکر این است که خودرویی کاملا متناسب با وضعیت معلولین تولید کند هیوندا است، این شرکت در حال توسعه و طراحی سیستمی می باشد که رانندگی کاملا با ذهن انجام شود و دیگر نیازی به استفاده از دست و پا در آن نیست.
اگر این نوع ماشین تولید شود به هر فردی با هر میزان توانایی این امکان را می دهد ک بتوانند بر پشت خودرو نشسته و از رانندگی لذت ببرند.
البته که هنوز راه بسیار طولانی تا تولید این ماشین مانده است اما مطئنا در چند سال آینده شاهد حضور و ارائه آن خواهیم بود.
خودرو الکتریکی کانگورو
کانگرو نام یک ماشینی است که کاملا متناسب با معلولین ساخته شده است، ظاهر این ماشین به گونه ای است که تنها این امکان وجود دارد که یک سرنشین وجود داشته باشد و برای شخص دیگری جا نیست.
در داخل خودرو از هیچ گونه نشیمنگاهی استفاده نشده است و فرد راننده باید از پشت ماشین به کمک ویلچر خود سوار شود و پس از ورود ویلچر را قفل نمیاد.
سوار شدن و پیاده شدن از این ماشین ها بسیار ساده بوده و برای افراد معلول بسیار مناسب خواهد بود.
روبات هیتاچی
یک شرکت ژآپنی به فکر ساخت ربات هایی است که نه تنها رانندگی، بلکه رفت و آمد را نیز برای افراد معلول آسان می کند.
این ربات که نامش ROPITS گذاشته شده است دارای سایز بسیار کوچکی می باشد، از امکانات آن می توان به این اشاره کرد که فرد معلول این توانایی را به دست می آورد که در به راحتی در سطح شهر تردد داشته باشد.
در این ربات سنسور هایی استفاده شده است که حتی فرد بتواند در پیاده رو ها تردد داشته باشد.
علاوه بر این ویژگی ها در داخل این ماشین چندین دوربین به کار رفته است که شخص راننده توانایی اسکن لحظه ای محیط را داشته باشد.
طراحی این ربات کامل شده است و به زودی شاهد ارائه اولین نسخه آن نیز خواهیم بود.
OLLI
بسیاری از شرکت های بزرگ در این فکر هستند که در حمل و نقل ها عمومی وسیله ای را تولید کنند که تنها برای افراد معلول مناسب باشد.
به نوعی آن ها می خواهند یک شبکه از خوردو های خودران را تولید کنند.
تاکنون به کمک گوگل و اینتل آن ها توانسته اند که طرحی به نام OLLI را تولید کنند. در ابتدا ظاهر آن بسیار شبیه به یک مینی ون است که تا 12 نفر سرنشین سوار می کند، اما در داخل آن امکاناتی قرار گرفته است که متناسب با نیاز افراد معلول خواهد بود.
فرد معلول می تواند با استفاده از اپلیکیشن این خودرو را درخواست کند و به راحتی در سطح شهر تردد داشته باشد.
نحوه صدور گواهینامه افراد معلول
در ابتدا لازم است که این افراد به یک پزشک مراجعه کنند و سطح سلامت آن ها بررسی شود، اگر پزشک مربوطه تایید کرد که آن ها این امکان را دارند که پشت فرمان بنشینند می توانند به مرکز های آموزش راهنمایی و رانندگی مراجعه کنند تا تکنیک ها و مفاهیم لازم را فرا گیرند.
در سراسر کشور آموزشگاه هایی وجود دارند که تنها برای افراد معلول آماده شده است و با توجه به شرایط های آنان آموزش ها داده خواهد شد.
در آخر گواهینامه ای که به شخص آزمون دهنده تحویل داده می شود بر اساس نوع معلولیت شخص می باشد.
- ۱۵ بازديد
- ۰ ۰
- ۰ نظر
